Met balaclava's op de cultuuroorlog in
De rauwmelkse Chads tegen de havermelk soyboys
Mijn vriend, toen ik hem vorige week mijn nieuwe balaclava liet zien:
‘Handig voor als het een keer -20 is. Of voor als het echt oorlog wordt.’
Dus ik van:
Hoe dan ook heb ik dat ding de laatste week niet afgedaan. Ten eerste omdat het gevoelsmatig inderdaad -20 is. Maar ook omdat het gevoelsmatig echt oorlog is. Cultuuroorlog, in elk geval.
De laatste tijd denk ik steeds aan de profetie die Zeus achtervolgt in de Netflixserie Kaos. A line appears, the order wanes, the family falls, and kaos reigns. De serie draait om het mogelijke verval van de door Zeus’ geschapen orde; om het vervagen van de grenzen tussen de Olympus en wereld van gewone stervelingen. Met andere woorden: om het potentieel totaal ineenstorten van de Westerse geschiedenis zoals we die momenteel kennen. Gevoelsmatig leven we - ‘we’ betekent hier even: min of meer linkse, min of meer westerse, min of meer millennial mensen - momenteel meer en meer in precies dat scenario: in een wereld waarin de orde steeds verder te zoeken is; een wereld waarin waarden en ideeën die lang werden aangenomen als gedeeld en universeel ineens alom bevraagd en ontkend worden. Het is een wereld waarin provocatie op provocatie gestapeld wordt, en waarin alles - maar dan ook echt alles - een politieke lading krijgt.
Ik dacht aan de Kaos-profetie toen ik Roxane van Iperens essay las over accelerationisme: het doelbewust creëren van chaos door machthebbers (Trump, Wilders) om vervolgens van die chaos gebruik te maken om de ‘orde te herstellen’ - maw om traditioneel gedachtegoed te reïnstalleren. Ik dacht eraan bij het lezen van dit briljante stuk over jonge MAGA-supporters en de euforie die door hen heen lijkt te stromen sinds ze zichzelf kunnen zien als ‘mainstream’. De auteur beschrijft hoe het voor deze jongeren een enorme bevrijding lijkt om hardop woorden als ‘retard’ en ‘faggot’ uit te spreken. Hoe ze dol van blijdschap staan te pissen in een wc die alleen toegankelijk is voor ‘echte mannen’.
Ik dacht eraan toen ik hoorde over de inauguratiebrunch die Spotify organiseerde - inclusief gasten als Joe Rogan en Ben Shapiro, met als doel om ‘de macht van podcasten bij deze verkiezingen’ te vieren. Ik dacht eraan toen Kim Kardashian een foto van Melania Trump deelde. Ik dacht eraan toen ik dit weekend in de Financial Times las dat LVMH-baas Bernard Arnault aka de koning van Europese merken als Dior, Celine, Fendi, Loewe optimistisch gestemd is over het opvoeren van de business met Trumps Amerika. Mijn gevoel - en vermoedelijk dat van veel mensen - werd goed samengevat in het NYMagazine artikel over de MAGA-jongeren:
’Even up until the election, many liberals who still thought of themselves as the owners of mainstream culture dismissed this scene as fringe. And it is unclear who is seriously serious about their beliefs and who is a grifter doing it for the bit. But a massive cultural realignment is taking place, and now this set of shitposters is in the same league as an entirely new Establishment.’
Nu de ‘shitpost’-mentaliteit mainstream wordt, komt cultureel gezien veel in een versnelling. Vlees eten wordt weer normaal. Bontjassen komen terug. Melk is weer gewoon melk - liefst zelfs rauw. In Kaos denkt Zeus de hele serie lang dat de profetie aan hem voorbij zal gaan. Ondertussen ziet de kijker hoe alle andere personages bezig zijn dezelfde profetie waar te maken. In de laatste aflevering wordt Zeus alsnog overvallen door zijn noodlot. Ergens kan Zeus symbool staan voor de internationale, naïeve, Euro-geörienteerde linkse hipster, die na jaren van chaos onder de oppervlakte ineens middenin een gekanteld wereldbeeld staat en zich afvraagt:
Ondertussen zijn de krachten ten grondslag aan de nieuwe dominante cultuur natuurlijk al lang aan het werk. Inzichtelijk is bijvoorbeeld dit artikel over de dynamiek achter het omverstoten van glutenvrij/vegan door vlees- en zuivelrijk als dominant hip voedsel binnen de influencerwereld. Volgens de auteur ging het bij de hang naar ‘traditioneel eten’ initieel vooral om een deceptie met de ‘goopificatie’ van alles wat gezond en anti-Big Food is (dus: om het koloniseren van de health hype door mensen als Gwyneth Paltrow en winkels als Erewhon; dichterbij huis de Ekoplaza en de Havermelkelite) waardoor gezonde voeding door velen (vaak terecht) gezien werd als links eliteproduct. Gevolg was dat tegenover de linkse havermelkelite een rechtse ‘soyboy’-beweging kwam te staan - die juist pleitte voor het omarmen van dierlijke producten. Waar deze anti-vega-beweging eerst een soort rebellie was, krijgen de melkforward ‘Chads’ nu de overhand. De verschuiving kon je al waarnemen in 2021, maar momenteel lijkt het ‘echte melk’-gedachtegoed in rap tempo de status quo te worden. Zuivelproducenten beginnen de afgenomen interesse in plantaardige alternatieven al te merken.
Sinds het lezen van het artikel in New York Magazine ben ik geobsedeerd met Arynne Wexler - een van de prominente MAGA-jongeren uit het stuk. Wexler is het prototype vrouwelijke influencer dat vooral extreem conservatieve en super patriarchale ideeën verkondigt en momenteel heel snel populair wordt. Haar volgersaantal groeide het afgelopen jaar van 4.000 naar 269.000 (!). Het is maar één voorbeeld natuurlijk, maar het laat wel zien hoe snel ‘antiwoke’ nu ineens breed oppikt.
Er is zo’n meme over 2030 waar ik de laatste tijd ook veel aan denk. Iemand ligt stervend op de grond, er wordt om een dokter gevraagd, maar die is er niet, want alle omstanders hebben hippe beroepen. ‘Ik ben DJ’, klinkt het. ‘Ik heb een master in kunstgeschiedenis.’ En: ‘Ik kan balaclava’s haken.’
Het is moeilijk deze meme niet te zien als metafoor voor de huidige situatie - in Amerika, maar ook zeker in Nederland. Terwijl de hippe linkse millennial zich jarenlang concentreerde op het optimaliseren van zijn eigen micro-universum, blijkt het macro-universum plotseling 180 graden veranderd. De zelfbewuste havermelkelite ziet zich na jaren trots rondlopen met een Groene Amsterdammer- of New Yorker-tasje ineens omringd door mensen die werkelijk geen ene fuck geven om de waarden en ideeën waar zij zich zo lang op lieten voorstaan. Hun zo zorgvuldig gecureerde ideeën voelen ineens totaal ontoereikend om uit te leggen waarom het in de wereld eigenlijk anders zou moeten zijn. Daar sta je dan, met je balaclava en je broodfonds.
Terwijl de ‘cruel kids’ van de MAGA beweging voor elk event dat ze organiseren een nieuw pak kopen een Lamborghini huren, kwam de New York Times afgelopen maand met een gezellig artikel over de mooiste mohair balaclava’s. En GUESS WHAT: de ontwerper in kwestie bleek Nederlands!!!
Verder komt het momenteel niet echt, wat betreft cultureel links patriottisme.
Laatste hoop voor de links culturele frontlinie: dat de balaclava het goed zal doen binnen de villaincore.
Tiktok failed to load.Enable 3rd party cookies or use another browser
Modern Leven is een nieuwsbrief van Doortje Smithuijsen. Vond je deze editie leuk? Abonneer je dan hier. En laten we vrienden worden op Instagram.
Wat een goed stuk! Vooral interessant dat men de afgelopen jaren vooral bezig is geweest met zijn individuele wereld en daardoor niet doorheeft (of niet door wil hebben) dat de grote buitenwereld 180 graden de andere kant op is gedraaid. Ik denk dat het te maken heeft met het idee dat wij in het Westen zo geïndividualiseerd zijn en de wereld om ons heen te groot voor ons is geworden.